Vídeos

domingo, 5 de outubro de 2014

Cando ser de esquerdas non é escusa para desertar da nación

As afinidades de Picallo no ideolóxico (socialista) e no persoal (no republicanismo español) fixeron que se dubidase da súa lealdade nacionalista. Confesou nunha carta do 1940 “Sigo mantendo dous principios: Galiza sobre todas as cousas; e despois os meus amigos persoais, intelectuais e espirituais...". Recoñece o condicionante que ten no seu ánimo as relacións afectivas, mais deixa clara a súa prioridade. Vexamos como na xestión das súa rede de amizades e tamén no plano teórico prima o servizo a Galiza.
Ter un ideario sobre o modelo social xa fai que se lle asigne á organización estatal que di posuílo. Mesmo se presenta como incompatíbel coa pertenza a forzas galegas nas que se convive con persoas de sensibilidade diferente. Así usase eses idearios como instrumento desnacionalizador galego ao mesmo tempo que se recruta sen necesidade de xustificalo a quen os posúe ao servizo do centralismo. O poder, desde a súa posición dominante adxudícase sempre a si mesmo o espazo neutro mais nisto, nas realidades plurinacionais, como no demais, esa neutralidade é unha toma de partido a prol do hexemónico.
Picallo viña da militancia socialista e comunista na Arxentina, chegou a través do republicanismo da ORGA a Galiza, mais veu coa clara intención de traballar a prol da soberanía para o país. Por iso, cando esta organización virou cara unha forza estatal e relegou o obxectivo do autogoberno, el ficou nas filas do Partido Galeguista. Subordinou calquera outra opinión que o afastase dos seus correlixionarios nacionalistas ao fin de acadar o poder para a nosa Terra. Deixouno claro na IV Asemblea do Partido Galeguista no 35, cando polemizou con Otero Pedrayo sobre o marxismo, ao soster que a pesares el provir desa corrente ideolóxica e ter esa sensibilidade de esquerdas consideraba que o Partido non podía definirse por unha soa ideoloxía por ter que asumir a respresentación de toda unha nación e ser esta plural, o que non quita que nos confrontos que están a darse no mundo se vexa na obriga de ter que escoller bando e loxicamente opte polos oprimidos antes que cos opresores. E é así que no 18 de xullo toma partido xunto coa España progresista, mais en ningún momento se dilúe nela, sendo unha das súas preocupacións que se visibilize a Galiza democrática, e para iso animou publicacións (“Nova Galiza”) ou mesmo forzas armadas con distintivos propios.
A Suárez Picallo cóllelle o golpe militar en Madrid e desde o primeiro día ponse a traballar incesantemente a prol da vitoria antifascista desde posicións galeguistas. O 20 de xullo, xunto con Castelao, crea as Milicias Galegas con preto dun millar de paisanos que entran en combate axiña para frear o avance dos militares contra a capital. Ao mesmo tempo participa na constitución dunha estrutura provisional de Dirección do Partido Galeguista no exterior, dada a imposibilidade deste desenvolverse na Terra, e tamén a Consello Galego de Galeusca co fin de coordinarse con Vascos e Cataláns a hora de participar na loita republicana desde a propia perspectiva de defensa dos dereitos nacionais dos tres países. Isto tería consecuencias na rotura de relacións preferentes con Izquierda Republicana (ao ficar fora do seu grupo por apoiar o PG ao Estatuto Vasco) mais tratouse de establecer lazos con todo o republicanismo español apoiándose naquelas personalidades máis proclives a comprensión do nacionalismo. É de subliñar o caso Martínez Barrio (que será fundamental para a tramitación do Estatuto nas Cortes de Montserrat logo da manobra dilatoria nas de Valencia para non constituír a Comisión), mais non houbo ningunha organización do abano democrático coas que tiveran escrúpulos a colaborar, mesmo a masonería (que será fundamental para -por exemplo- atopar o Estatuto Galego perdido en Madrid).
Botase man das relacións persoais tamén cos afíns. Compre lembrar que os galeguistas, xa instalados en Barcelona coa sede do Partido e do Consello de Galeusca, tamén atoparon un trato diferente do nacionalismo Vasco e Catalán segundo con que personalidade trataran. Irujo chibábase a Largo Caballero das xestións que estaba a facer Castelao diante dos seus “amigos” no goberno Vasco cara promover un desembarco na Galiza, e na Generalidat é Companys en persoa xunto con Miratvilles quen finalmente porá o aparello de propaganda do seu goberno e un local ao servizo dos Galeguistas, fronte a actitude dun Tarradellas ou mesmo Pi y Sunyer que lle dan largas.
Fálase das relacións fraternas de Picallo cos anarquistas na fronte de Aragón que lle levarán a aliñarse con eles e mesmo se lle imputa a esta época ingresar no anticomunismo, mais serán precisamente os comunistas quen logre enviar a Castelao de xira de propaganda a prol da República a América tal como demandaban os galeguistas.
Picallo asume en Barcelona a Secretaría Xeral do PG e, cando se vai Castelao a Unión Soviética, é el quen presidirá o partido. Certo que logo da guerra se produce un enfrontamento con Castelao que desemboca mesmo no insulto cruel. Ambos os dous tiñan unha posición diferente a respecto dos bandos nos que se dividiron os republicanos españois derrotados. Suárez Picallo asina o manifesto da Junta Española de Liberación (JEL) de Prieto mentres Castelao non está disposto a unir a causa galega a ningún dos pleiteantes españois que disputaban a herdanza do réxime democrático. Mais será Picallo quen poña a Prieto no seu sitio nas Cortes de México cando este tentou, máis unha vez, facer descarrilar o Estatuto Galego.
A guerra afectou moito o ánimo de Picallo, sobre todo o asasinato do seu irmá que lle pesará coma unha lousa toda a súa vida. Durante a guerra fixo amigos e inimigos propios de situacións extremas e circunstancias terríbeis. O certo é que a fractura na esquerda española era tal que as veces o máis mínimo xesto xa era motivo de reproche por estar ao servizo dunha ou outra facción. Lembremos como o propio Castelao non puido librarse diso ao acusárselle de “piltrafa comunista” polas súas relacións cordiais co PCE. Mais Picallo, ao igual que Castelao, por enriba de todo estiveron ao servizo de Galiza sen que iso lles implicara renegar das súas conviccións.
O que se puxo imposíbel era ser leal a Galiza e ao mesmo tempo militar nas forzas estatais. Soto, Elpidio Villaverde, Marcial Fernández e outros acabaron abandonando a obediencia a forzas alleas para apoiar a causa galega. Nada que ver con outros, sobre todo no PSOE co Manuel Cordero que nas Cortes de Montserrat foi un dos argallantes contra o Estatuto Galego, ou Pedro Longueira, quen en México foi o galego deste partido encargado de facer ese papel.
Suárez Picallo, lembrou en Mexico a súa colaboración con Quintanilla e outros militantes do PSOE nos mitins pro Estatuto, mesmo apelou ao seu activismo sindicalista e a súa sensibilidade de esquerdas, mais coa pretensión de desbaratar a manobra deste partido español. O seu ideario social ou as súas discrepancias con outros galeguistas (Bóveda, Castelao, Otero, etc....) durante toda a súa vida, mesmo a súa amizade intima cun Blanco Amor que se confrontaba publicamente co PG, non poden alegarse a favor dun abandono das posicións nacionalistas. A actuación no Consello de Galiza (do que será o seu animador logo da morte de Castelao) e, sobre todo, coa súa participación en Galeusca, colócano fóra de calquera adhesión a forzas españolas pois ningunha delas recoñecía estas entidades. É mais, todas elas eran abertamente hostís. De feito, é a súa lealdade a estas institucións e a súa fidelidade aos principios do nacionalismo que o afastan dun galeguismo do interior que non só non recoñecía ao Consello de Galiza senón que renunciaba a formulación propiamente política do galeguismo como tal nacionalismo. A fenda aberta por Piñeiro que abandonaba o nacionalismo para rematar no PSOE non foi seguida por Suárez Picallo porque el non estaba disposto a claudicar e subsumirse en alternativas españolas nas que o noso pobo quedara invisibilizado e descalificado para acreditar en si mesmo. Suárez Picallo coa súa actuación na Irmandade Galega, no Congreso da Emigración, como responsábel de Relacións Exteriores do Consello de Galiza, como activista cultural e social, até os seus últimos días mantivo firme a súa lealdade a Terra. É de xustiza que un país lembre a quen nunca o traizoou.

Publicado no Sermos Galiza, 116. AFONDO nº 81. 2 de outubro de 2004

Sem comentários:

Enviar um comentário